Pierwszy przepis zapisany w języku polskim znalazł się w "Żywocie człowieka poczciwego" Mikołaja Reja (1567r.) i był to przepis na ćwikłę.
"Nuż też ćwikiełki w piec namiotawszy a dobrze przypiekszy,
nadobnie ochędożyć, w talerzyki nakrajać, także w faseczkę ułożyć,
chrzanikiem, co nadrobniej, ukrążwawszy, przetrząsać,
bo będzie długo trwała, także koprem włoskim,
troszkę przetłukszy, przetrząsać, a octem pokrapiać,
a solą też trochę przesalać; tedy to jest tak osobny przyspak
ani twoje limunije, bo i rosołek barzo smaczny,
i sama pani ćwikła, bo już będzie i barzo smaczna,
i barzo nadobnie pachnęła."
W czasach wczesnośredniowiecznych (które przypadały na okres IX-XI wieku) nie spisywano przepisów. Skąd więc wiadomo co jedzono? Z pomocą przychodzi nam archeologia (znaleziska naczyń czy szkieletów zwierząt hodowlanych) oraz analiza terenu i geologia, na podstawie, której można stwierdzić jaka roślinnoś występowała na danym terenie przed wiekami oraz etnologia. Dodatkowo naukowcy stosują tzw. chromatografię gazową sprzężoną ze spektometią mas. Polega to na niczym innym jak na rozpoznaniu i analizie substancji organicznych zastygłych w ściankach garnków.
Dodatkowo z pomocą przychodzi nam analiza przekazów obcojęzycznych kronikarzy i podróżników takich jak chociażby Priskosa z Panion (V wiek), łaciński historyk Jordanes (VI wiek), Ibrahima ibn Jakuba, Gala Anonima, Komosy ("Kronika Czechów"), Helmolda ("Kronika Słowian"). Również analiza źródeł takich jak: rachunki, taryfy celne, czy źródła normatywne takie jak reguły zakonne dają pewien obraz tego, czym żywili się niegdyś ludzie.
Zbierając razem przekazy z kronik, znaleziska archeologiczne, analizę terenów oraz analizę substancji organicznych w naczyniach możemy wywnioskować co jadali nasi przodkowie zarówno na ziemiach słowiańskich jak i skandynawskich. Oczywiście mowa tutaj bardziej o składnikach niż o konkretnych przepisach. Te powstają dzięki archeologii doświadczalnej.
Komentarze
Prześlij komentarz